Üretim, satış, hedef, kalite, performans, finans ve daha bir sürü o çok “profesyonel” kelime. “PRO-FES-YO-NEL” ne güzel bir kelime. Yapılan işin ne kadar güzel ya da özel yapıldığını belirten ve çoğu zaman işletmelerin kendilerine biçtiği bir unvan. Oysa profesyonel demek, yapılan herhangi bir iş karşılığında para alınıyor olmasından daha öte bir şey değil. Bu tanım üzerinden bakınca, aslında iş ister iyi ister kötü olsun, eğer karşılığında para kazanılıyor ise o işi yapan kişi bir profesyoneldir. Ancak bu profesyonel kelimelerin hakkını vermek için farklı bilgi, beceri ve sorumluluğu olan profesyonel insanlar yani personeller gerekiyor tabii. Elbette mesele insan olunca hiçbir kriterin ucu bucağı gelmiyor. Üstüne üstlük her işletmenin işleyişi, tarzı ve hedefi başka. Ancak işletme her ne iş yapıyor olursa olsun sadece  performans ve bağlılık kavramlarını kullanarak 4 temel personel profilini ortaya çıkartabiliriz. Bunlar; Yüksek performans ve yüksek bağlılığı olan KARTALLAR Yüksek performans ve düşük bağlılığı olan KÖPEKBALIKLARI Düşük performans ve yüksek bağlılığı olan ATLAR Düşük performans ve düşük bağlılığı olan TİLKİLER Bu profillerin eşek, domuz gibi orijinal isimleri özellikle bizim kültürümüzde rahatsız edici tanımlar olduğu için onları daha kabul edilebilir olanlar ile değiştirdim, umarım herkes memnundur. Neyse gelin şimdi biz bu iki temel kriteri kullanarak 10 kişilik örnek bir “mikro” işletmenin neden, hangi profile ihtiyacı olduğunu değerlendirelim. Her şeyden önce işletmemizin 1 tane kartala ihtiyacı var. Bu kartal neredeyse bütün işleyiş ile ilgilenmeli. Bu işlerin büyük kısmı direkt olarak para kazandırmayacak işler olur, üstüne üstlük büyük çoğunluğu mesai saatleri dışında hatta gecenin köründen bayram tatiline varana kadar ilgilenilmesi gereken bir sürü iş. İyi bir kartal yarım bıraktığı bir iş için huzursuzluk duyar, amacı sadece para kazanmak değildir. Mesela firmanın kaygan bir zeminini bile çözülmesi gereken bir problem olarak görür, sayısız konuyu organize etmesi gerekir. Ancak bu işletmenin kaldırabileceği kartal kadrosu sadece 1 kişi olsa da, iyi bir kartalın elinden yetkilerini alırsanız mutsuz bir ata dönüşecektir. Köpekbalıkları yüksek performansları ile özellikle satış, insan kaynakları, portföy veya proje yönetimi gibi konularda çok etkilidir. Ancak yüksek performanslarının motivasyonunu basitçe iki ölçek para ve bir ölçek yetki oluşturur. Oldukça yırtıcı olurlar, insanlar ile fazla empati kurmazlar ki bu özellikleri onları iyi bir insan kaynakları yöneticisi yapar. Çok mecbur kalmadıkça üretim, bakım, onarım gibi terleme gerektiren teknik işleri yapmaz, yapsalar bile zaten başarılı olamazlar. Ayrıca köpekbalıklarını idare etmek oldukça hassas bir iştir. Bir kere o havuzda en az iki tane köpekbalığı olması gerekir, işletmede kazara tek başına kalan köpekbalığı kolaylıkla kartalın yerine geçmek gibi bir misyon üstlenebilir. İşletmedeki 2 tane köpekbalığı içlerindeki özel ve vazgeçilmez görülme hırsları ile çok etkileyici bir performans sergileyerek işletmeye çok yararlı olabilir. Ancak diğer riskli gerçek ise; çok iyi bir kartalın bile en fazla 3 tane köpekbalığı ile başa çıkabilecek olmasıdır. Er ya da geç vazgeçilmez olmadığı ile yüzleşecek olan köpekbalıkları, bazen para bazen de yetki ile yeterince beslenmezse, hele bir de verilerin yetkileri geri alınırsa o hırslı köpekbalığınız saatler içinde gözü dönmüş bir intikamcıya dönüşebilir. Egosantrik beklentilerini yeterince tatmin edemezler ise gittikleri gün müşterilerden “öz”mikro işletmesini kurduklarını öğrenebilir veya bölgenizdeki bütün vergi müfettişleri ile bizzat tanışabilirsiniz. Herkesin içten içe kartal olduğu bu işletmede birçoğu rutinleşmiş olan işleri yapması gereken 5-6 tane at gerekiyor. Profilin orijinal ismi ile kadronun mesleki unvanı genelde zıttır, işletmede gerçek işi yapan onlardır. İşletmeye göre bu kadroyu mühendisler, doktorlar, öğretmenler, teknisyenler ya da memurlar doldurur. Yaptıkları işler olmazsa olmazdır ancak bu işlerin kuralları ve yöntemleri genelde bir köpekbalığı tarafından belirlenmiş olan aslında rutin işlerdir. Gelişmiş empati ve bağlılık özellikleri olan bu kadronun görev tanımları yapılabildiğinden eksiklikleri kısa sürede bir benzerleri ile doldurulabilir. İşletmede herkes az çok yerine oturdu, peki hem düşük performanslı hem de düşük bağlılığı olan 1 tane tilkiye neden gerek olsun ki? Oysa tilkiler kimsenin yapmak istemediği işleri güzelce yaparlar, firma içindeki dedikoduları köpekbalıklarına taşır, hatta hiçbir rahatsızlık duymadan çalışma arkadaşlarını ispiyonlayabilirler. Sözde unvanları ile hiç ilgisi olmayan bu işleri (bazen şikayet etseler bile) seve seve yaparlar. Kimsenin yapmak istemediği bütün bu işler onun varlığına değer katar. Öte yandan mesela işletmenin yüz kızartıcı bir pazarlık yapması gerekir ise bunu yapabilecek olan yine tilkidir. Yaptığı işler ve genelde lüzumsuz samimiyeti ile kartalın bütün sırlarının peşinde koşuyor olsalar da iyi bir kartal onun aslında köpekbalığının sağ kolu olduğunu bilerek sırlarını paylaşmaz. Ali Baba’ nın çiftliğine dönen bu işletmenin sahibi ise resmin tamamını yönetebilen Aslandır.