Glisemik İndeks

Bir televizyon programında zatın teki konu beslenmeden açılınca kendini tutamayarak “kilonuzu kontrol etmek için az miktarda kalori alın, az yiyin ama mesela çaya şeker atın, o şeker kalori ihtiyacınızı karşılayacaktır, yanında salata filanda yerseniz hiçbir şey olmaz” dedi ve çıktı işin içinde. Muhtemelen çocukluğundan gelen şekerli çay sevgisi ve düz bir mantık O’nu böyle söylemeye itti. Aynı programda populer bir onkologda vardı, kendi tarzı gereği müdahale etmedi ama elini ağzına götürerek kendini zor tuttuğu açıkca görülüyordu. Çünkü konu sadece kalori olsaydı mesela az miktarda şekerli çaya bir simiti banardık, hepsi az olduktan sonra sağlıklı sağlıklı yaşar giderdik. Keşke o kadar basit olsaydı, bunları konuşmaya gerek bile kalmazdı. Oysa iş sadece kalori (yani o yiyeceğin verdiği enerji miktarı) değildir, bu enerjiyi hangi hızda verecek olduğudur. İşte Glisemik İndeks(GI) kavramı, diyabetliler için uygun gıdalar araştırılırken ortaya çıkmıştır. Karbonhidrat içeren gıdalarda saf glukozun değeri 100 kabul edilerek kan şekerini yükseltme hızı veya etkisi ile sıralanır. Besinlerin lif içeriği, sahip olduğu karbonhidrat moleküllerinin yapısı, içeriğindeki yağ ve protein miktarları hatta pişirilme yöntemi bile o yiyeceğin glisemik indeksi üzerinde rol oynar. Bunu mesela yanması için sobaya atılan bir şeyin kağıt gibi hızlı tutuşması (Yüksek glisemik indeks) veya kömür gibi için için yanması (Düşük glisemik indeks) gibi düşünebiliriz. Ayrıca kan şekerini saf glukozdan bile daha hızlı yükselten yiyecekler icat oldukça bunlar 100 puanlık glukozun üzerinde ki yerlerini almaya başladılar. Glisemik indeks listesine göre; •    50 ve aşağısı düşük, (buradaki “düşük” kelimesi olumsuz değildir. Ne kadar düşük, o kadar uzun süre dayanan yakıt, yani iyi) •    50-69 arası orta •    70 ve üzeri yüksek (ne kadar yüksek o kadar çabuk yanıp tükenen yakıt, yani kötü) glisemik indeksli yiyecek olarak kabul edilir. Yüksek glisemik indeks değerine sahip gıdalar, kandaki şeker düzeyini daha hızlı yükselterek insulin hormonunun daha çok üretilmesine neden olurlar. Bu tip gıdaların kilo aldırmasının asıl nedeni de budur; kan şekerini hızla yükseltirler, hızla yükselen kan şekeri vücudun yüksek miktarda insülin (Faz 1) salgılamasına neden olur. Dolayısı ile bu tür gıdalarla beslendikten çok kısa bir süre sonra yeniden yemek yeme ihtiyacı duyulur.Ayrıca düzenli olarak yüksek glisemik indekse sahip gıdalarla beslenmek kan şekerini dengeleyebilmek için pankreasın aşırı çalışmasına neden olarak tip 2 diyabetin gelişmesine zemin hazırlar. Bunun yanında kanda sürekli fazla miktarda insülin, yağ yakma, gelişim sağlama gibi rolleri olan birçok peptittin çalışmasını da engeller. Düşük glisemik indeks değerine sahip gıdalar ise glikozun daha yavaş ve düzenli salınmasını sağlar. Ancak bir gıdanın glisemik indeksinin düşük olması o gıdanın az kalori (enerji) içerdiği anlamına gelmez. Örneğin en çok kaloriye sahip olan yağların glisemik indeksi sıfırdır. Özetle gezegenin en sağlıklı, doğal vb yiyeceği bile olsa ortalama olarak yakılan 2000-2500 kaloriden fazlasını yerseniz kilo alırsınız! Bunun yanında son yıllarda yapılan çalışmalarda düşük glisemik indeks değerine sahip gıdalarla beslenmenin etkileri gözlemlendiğinde; bu tip gıdalarla beslenenlerin kardiovasküler hastalıklara, tip 2 diyabete, metabolik sendroma, kronik böbrek hastalıklarına, düşük testesteron sendromlarına, kolon, göğüs, prostat ve pankreas kanserlerine yakalanma riskinin oldukça düştüğü görülmüştür. İçerdikleri kaloriyi ihtiyacınıza göre değerlendirdiğiniz zaman düşük glisemik indeks değerli gıdalar kilonuzu kontrol altına altına almanızı kolaylaştıracaktır. Aşağıdaki listede pek çok gıdanın glisemik indeks puanını görebilirsiniz. Bazı gıdaların pişirme yöntemi, hatta farklı çiğneme süresi bile glisemik indeksi üzerinde rol oynadığından benzer listelerdeki rakamlar bazı farklılıklar gösterebilir. 115    Mısır şurubu 111    Patates (fırında) 105    Bira 105    Maltoz 100    Glikoz 98      Patates (kızarmış) 95      Pirinç unu 90      Glutensiz beyaz ekmek 90      Mısır gevreği (şekerli) 87      Patates (ılık püre) 85      Beyaz un 85      Havuç (pişmiş) 83      Kraker 82      Patates (haşlanmış) 81      Baget ekmek 81      Mısır gevreği (sade) 80      Donut 80      Kuru iç  bakla 78      Pilavlık pirinç 76      Karpuz 76      Waffle 75      Gazozlar 75      Bal 75      Klasik ekmek 73      Cup kek 72      Bagel 72      Mısır cipsi 71      Spagetti (çok pişmiş) 71      Pekmez 70      Mısır (Haşlanmış) 70      Bisküvi 70      Havuç 70      Kavun 70      Kuravasan 68      Nutella (%50 yağ içerdiği için çok yüksek değil, glisemik indeks için iyi ama kalori için çok kötü) 66      Ananas 65      Dondurma 65      Gözleme 65      Kuskus 65      Reçel, marmelat 65      Sakaroz (beyaz şeker) 65      Şalgam 64      Bal kabağı 64      Pizza 64      Patates (soğuk püre) 64      Üzüm (kuru) 63      Lazanya 62      Muz (olgun) 62      Patates cipsi 61      Fusulli (burgu) 60      Bezelye taze (Haşlanmış) 60      Kestane 60      Kolalı içecekler 60      Lifli bisküvi 60      Müsli (meyvalı) 59      Üzüm 58      Basmati pirinç 57      Kayısı 56      Pişmiş taze fasulye 55      Erik  (olgun) 55      Malta eriği 55      Mango 55      Patlamış mısır 55      Kepekli Spagetti (çok pişmiş) 55      Şeftali (konserve) 55      Üzüm suyu (şekersiz ) 55      Yulaflı kurabiye (Kalorisi çoktur) 54      Elma (kırmızı) 54      Muz (ham) 53      Armut (olgun) 52      Çikolata (sütlü) 52      Kivi (olgun) 52      Portakal suyu 52      Tortilla (mısır) 50      Ekşi mayalı tam buğday ekmeği 50      Elma suyu 50      Elmalı muffın 50      İrmik 50      Müsli (şekersiz) 50      Yer elması 48      Bulgur 48      Lingunie 47      Fettucine 46      Laktoz (süt şekeri) 46      Şehriye 46      Yumurtalı erişte 45      Cavdar ekmeği 45      Şekersiz fındık ezmesi - (Kalorisi çoktur) 45      Greyfurt suyu 45      Hindistan cevizi 45      Kızılcık 45      Portakal 44      Kayısı (kuru) 44      Kepekli Spagetti (az pişmiş) 43      Şeftali 42      Börülce 42      Hurma (Kalorisi çoktur) 42      Kuru fasulye 41      Yoğurt (meyveli) 40      Çilek 40      Erik (kuru) 40      Tahin (Kalorisi çoktur) 40      Yer fıstığı ezmesi (Kalorisi çoktur) 40      Yulaf 39      Armut (ham) 39      Bombay fasulye 39      Süt (yağlı) 38      Barbunya 38      Elma (yeşil) 38      Nohut 35      Ay çekirdeği (Kalorisi çoktur) 35      Ayva 35      Bezelye taze (Çiğ) 35      Erişte 35      Kereviz 35      Nektarin (ham) 35      Susam (Kalorisi çoktur) 35      Yoğurt 34      Soya sütü 32      Süt (yağsız) 31      Sarı mercimek 30      %80 Kakaolu bitter çikolata (Kalorisi çoktur) 30      Kırmızı mercimek 30      Lor peyniri 30      Reçel (şekersiz) 28      Greyfurt 28      Yeşil mercimek 27      Humus (Kalorisi çoktur) 25      Böğürtlen 25      Kabak çekirdegi (Kalorisi çoktur) 25      Kiraz 25      Yaban mersini 23      Fruktoz 23      Kaju 23      Soya 20      Enginar 20      Limon 20      Patlıcan 15      Brokoli 15      Ceviz (Kalorisi çoktur) 15      Çam fıstıgı (Kalorisi çoktur) 15      Domates 15      Ispanak 15      Kabak 15      Lahana 15      Mantar 15      Salatalık 15      Sarımsak 15      Soğan 15      Turp 15      Yer fıstığı (Kalorisi çoktur) 14      Fıstık (Kalorisi çoktur) 10      Avokado (Kalorisi çoktur) 10      Kıvırcık salata 10      Taze biber 0      Balık 0      Et 0      Tavuk 0      Yumurta 0      Zeytin yağı, ayçicek yağı, tereyağı, iç yağı vb (Kalorisi çoktur)

Bu sayfayı paylaş


Bağlantılı

Makaleler